მავრიტანული არქიტექტურის მნიშვნელობა ევროპაში და ისლამური კულტურის ზეგავლენა დასავლეთზე
ევროპის აზიისკენ სწრაფვამ და ინტერესმა ისლამური მოტივები ევროპულ სივრცეებში შეიტანა. ამის საუკეთესო მაგალითია მავრიტანული არქიტექტურა...
საუკუნეების განმავლობაში მოცულობა ადამიანის საჭიროებებთან ერთდ იცვლიდა დანიშნულებასა და ფორმას. საინტერესოა რა იგულისხმება საჭიროებებსა და დანიშნულებაში. არქიტექტურის, როგორც ხელოვნების, განვითარება დიდ წილად საკულტო ნაგებობებთან და ტაძარებთანაა დაკავშირებული. ძალიან დიდი ხნის განმავლობაში ყველა კულტურა საკუთარ სივრცეს რელიგიის ჩარჩოებში “ზღუდავდა”. რამაც არქიტექტურა კულტურულად და რელიგიურად დაყო და შესაბამისად გაამრავალფეროვნა. ცნობილია, რომ მოცულობის ფორმა რელიგიურ რიტუალს მიყვებოდა და მის ნებას მორჩილებდა. ყველა რწმენა განსხვავდება, განსხვავდებოდა წარმოდგენები ღვთის სახლზეც.
საუკუნეების განმავლობაში მოცულობა ადამიანის საჭიროებებთან ერთდ იცვლიდა დანიშნულებასა და ფორმას. საინტერესოა რა იგულისხმება საჭიროებებსა და დანიშნულებაში. არქიტექტურის, როგორც ხელოვნების, განვითარება დიდ წილად საკულტო ნაგებობებთან და ტაძარებთანაა დაკავშირებული. ძალიან დიდი ხნის განმავლობაში ყველა კულტურა საკუთარ სივრცეს რელიგიის ჩარჩოებში “ზღუდავდა”. რამაც არქიტექტურა კულტურულად და რელიგიურად დაყო და შესაბამისად გაამრავალფეროვნა. ცნობილია, რომ მოცულობის ფორმა რელიგიურ რიტუალს მიყვებოდა და მის ნებას მორჩილებდა. ყველა რწმენა განსხვავდება, განსხვავდებოდა წარმოდგენები ღვთის სახლზეც.
აღსანიშნავია, რომ არქიტექტურაზე გარე ფაქტორებიც მნიშვნელოვნად მოქმედებს. ამის საუკეთესო მაგალითია მავრიტანული არქიტექტურა ევროპაში. ამ სტილის საინტერესო მოგზაურობა კონტინენტზე მერვე საუკუნეში იწყება. მავრებმა, დაიპყრეს ხმელთაშუა ზღვის ტერიტორია, ესპანეთი და საკუთარი სტილიც შემოიტანეს. ჩრდილო-აფრიკაში მცხოვრები მავრები ისლამური არქიტექტურის გავლენის ქვეშ იყვნენ, რამაც გამოიწვია სახასიათო მოტივების გამეორება, შეისრული და ნალის ფორმის თაღები, ორნამენტების სიუხვე და ფასადის მდიდრული გეომეტრიული შემკობა.
ამ პერიოდის მავრიტანული არქიტექტურის როლის განსასაზღვრად საკმარისია კორდობის დიდი მეჩეთის გახსენებაც. აქ ერთადაა მოქცეული კათოლიკური და ისლამური სალოცავი სივრცეები, კორდობის დიდი მეჩეთი ულამაზესია და ის შეიძლება არქიტექტურული და რელიგიური ეკლექტიკის პირველ ნიმუშად ჩაითვალოს. მიუხედავად იმისა, რომ ახლა კორდობის ტაძარში მხოლოდ ქრისტიანული მსახურება ტარდება, ეს მავრიტანული მეჩეთის სივრცეში ხდება. თითქოს ლამაზი, ისლამური თაღების გავლის შემდეგ ხვდები კათოლიკური ტაძრის სივრცეში. სწორედ ეს ადასტურებს იმას, რომ ევროპამ არ მიიღო რელიგია, მაგრამ მიიღო არქიტექტურა.
საინტერესოა, რომ მავრიტანულ არქიტექტურას ევროპაში თავი ამით არ ამოუწურავს. მეცხრამეტე საუკუნეში, როცა მთელი ევროპა ეკლექტიზმმა მოიცვა, ორნამენტისა და მორთულობის ძიებაში არქიტექტორებმა მავრიტანული ტაძრები ხელახლა აღმოაჩინეს, ოღონდ ამჯერად, მავრიტანული მოტივები საზოგადოებრივ შენობებსა და სახლებს ამშვენებდა და არა ტაძრებს. ზოგადად კონტინენტის აზიისკენ სწრაფვამ და ინტერესმა მეცხრამეტე საუკუნის ბოლოსთვის ისლამური მოტივები ევროპულ სივრცეებში შეიტანა. თბილისი ამ ტრენდს არ ჩამორჩენია და მავრიტანული ეკლექტიკის მაგალითები ჩვენს ქალაქშიც მოიძებნება: ყოფილი საკრებულოს შენობა, არქიტექტორი შტერნის სახლი და რაც მთავარია ოპერა, რომელიც მავრიტანული მოცულობის ერთ-ერთი საუკეთესო მაგალითია რეგიონში. თუმცა, უნდა აღინიშნოს, რომ ძველი თბილისისთვის არქიტექტურული სიჭრელე, მათ შორის ისლამური სტილი ბევრად უფრო ორგანულია, ვიდრე ევროპისთვის.
მავრიტანული და ისლამური მოტივები პოპულარულია თანამედროვეობაშიც, ოღონდ არა ფასადზე, არამედ ინტერიერში. შეგიძლიათ საკუთარ საცხოვრებელში აღმოსავლური ეგზოტიკა და სიზუსტე ხალიჩით ან ჩრდილო აფრიკული კერამიკული ფილებით შემოიტანოთ.
ჩვენ გირჩევთ
ლუის ბარაგანის შთამაგონებელი არქიტექტურა
საერთაშორისო არქიტექტურის ისტორიაში, ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი და პატივსაცემი ფიგურა იყო ლუის ბარაგან მორფინ
პატარა ეკო-მეგობრული სახლები-მდგრადი არქიტექტურისა და თანამედროვე დიზაინის კარგი მაგალითი
არქიტექტორები და მშენებლები აღიარებენ, რომ პატარა სახლები მეტად ლამაზი და ეფექტურია განსაკუთრებით მაშინ, თუ ეს უკანასკნელნი ეკო-მეგობრულია.
ჩატვირთვა
კონტაქტი
ოფისი:
ბამბის რიგი 7