ბუნებრივია, რომ თანამედროვეობისგან განსხვავებით, საკუთარი მოთხოვნილებების დასაკმაყოფილებლად ადამიანი, უშუალო კონტაქტს ამყარებდა გარემოსთან. ამიტომ, პროფესიონალი არქიტექტორების ცნება ტრადიციულ მშენებლობაში არ არსებობს. მიუხედავად იმისა, რომ არქიტექტურის ისტორიაში არსებობს ტრადიციული, „ხალხური“ მოტივების გამოყენებისა და გადაფასების მცდელობები, ნამდვილ ვერნაკულარულ არქიტექტურაში ესთეტიკასა და ფორმას ძირითადად კლიმატი, რელიეფი და ფუნქცია განაპირობებს - არავითარი სიყალბე მასში არ არის. გამოყენებული მასალა და ფერიც ქვეყნებისა და კულტურის მიხედვით განსხვავდება ერთმანეთისგან. ადამიანები, უბრალოდ ბრძნულად ჭრიდნენ პრობლემებს არქიტექტურის მეშვეობით და ამას უკვე არსებული მოცემულობით აკეთებდნენ. ყველაზე ცხადი მაგალითი, ალბათ საქართველოა, რადგან ასეთ პატარა ტერიტორიაზე, რელიეფური და კლიმატური განსხვავებების მიხედვით არქიტექტურა მკვეთრად განსხვავდება მთაში და დაბლობზე, როგორც მასალით, ისე ფორმითა და ფუნქციით.

თანამედროვე არქიტექტურაში ვერნაკულარული არქიტექტურის გათვალისწინების მცდელობები (თუნდაც მხოლოდ სინთეზისა და ყალბი ესთეტიკის გამო), მხოლოდ მისასალმებლ პრაქტიკად შეიძლება ჩაითვალოს, რადგან ტრადიციული მეთოდების გამოყენება მხოლოდ შეგვახსენებს იმ პრობლემებს, რომელთა გადაწყვეტასაც ხალხი ითხოვს არქიტექტურისგან. ვერნაკულარული არქიტექტურისკენ მიბრუნებად შეიძლება ჩაითვალოს ფრენკ ლოიდ რაითის მოსაზრებები ზოგადად პროექტირებასთან დაკავშირებით. თუმცა, მეოცე საუკუნეში ხშირად ამ ხერხებს ხედავდნენ როგორც „არქიტექტურას, არქიტექტორების გარეშე“.